هیدروپلنینگ چیست؟

هیدروپلنینگ در رانندگی وقتی رخ می‌دهد که خودرو به دلیل لایه‌ای از آب روی جاده، تماس خود با سطح جاده را از دست می‌دهد و به جای چرخیدن روی جاده، روی آب سر می‌خورد.

اگر تجربه رانندگی در جاده خیس مانند جاده بارانی را داشته باشید و به خصوص اگر تجربه شما در این باره کم باشد، احتمالا خوب حس کرده اید که رانندگی بر روی جاده خیس مانند راه رفتن روی زمین لیز است که تعادل راه رفتن را از انسان گرفته و مدام سُر میخورد! علت این وضعیت در رانندگی در واقع همان پدیده هیدروپلنینگ است.

همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد هیدروپلنینگ زمانی رخ می‌دهد که خودرو به دلیل وجود آب روی جاده، تماس خود با سطح جاده از دست میدهد و در نتیجه کنترل رانندگی نیز را از دست می‌ رود.

از آنجا که این موضوع در رانندگی میتواند خطر آفرین باشد و نیاز است که درباره آن بیشتر بدانیم، در این مقاله قصد داریم به صورت مفصل تر به پاسخ سوال هیدروپلنینگ چیست بپردازیم و همه موارد مهم در این رابطه را بررسی کنیم.

تاثیر هیدروپلنینگ بر رانندگی و عملکرد خودرو چیست؟

هیدروپلنینگ تاثیرات قابل توجهی بر رانندگی دارد که می‌تواند به خطرات جدی منجر شود. هنگامی که خودرو دچار هیدروپلنینگ می‌شود، لایه‌ای از آب بین تایرها و سطح جاده ایجاد می‌شود که باعث از دست رفتن تماس مستقیم تایرها با جاده می‌گردد.

این وضعیت منجر به کاهش شدید چسبندگی و اصطکاک تایرها با جاده می‌شود که کنترل خودرو را به شدت دشوار می‌سازد. راننده ممکن است قادر به کنترل جهت حرکت خودرو نباشد و فرمان‌پذیری خودرو به میزان قابل توجهی کاهش یابد. همچنین، توانایی ترمزگیری خودرو نیز به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد، زیرا تایرها نمی‌توانند به خوبی با سطح جاده تماس بگیرند و نیروی ترمز را منتقل کنند.

در نتیجه، خطر لغزش، چرخش غیرقابل کنترل و تصادفات افزایش می‌یابد، به خصوص در سرعت‌های بالا یا هنگام تغییر ناگهانی جهت حرکت؛ این شرایط نیازمند هوشیاری و احتیاط بیشتر راننده است تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری شود.
جالب است بدانید با پیشرفت‌ سالهای اخیر در زمینه تولید لاستیک، لاستیک هایی تولید شده اند که برای رانندگی بر روی جاده های خیس عملکرد بسیار بهتری دارند و قادرند خطر هیدروپلنینگرا تا حد زیادی کاهش دهند. برای آشنایی و دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با این نوع از لاستیک میتوانید مقاله لاستیک جهت دار را مطالعه کنید.

عوامل موثر بر پدیده هیدروپلنینگ چیست؟

دلیل از دست رفتن کنترل خودرو در پدیده هیدروپلنینگ این است که لایه‌ای از آب بین تایرها و سطح جاده قرار می‌گیرد، که مانع تماس مستقیم تایرها با جاده می‌شود و باعث می‌شود تایرها چسبندگی خود را از دست دهند و خودرو روی آب سر بخورد. اما در تشدید این موضوع عواملی دخیل هستند که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد:

︎سرعت بالا:

سرعت بالا تأثیر چشمگیری در افزایش احتمال وقوع هیدروپلنینگ دارد. با افزایش سرعت خودرو، زمان کمتری برای تایرها وجود دارد تا آب را از شیارهای خود خارج کنند.

در نتیجه، لایه‌ای از آب بین تایرها و سطح جاده ایجاد می‌شود که باعث از دست رفتن تماس مستقیم تایرها با جاده می‌گردد. این وضعیت منجر به کاهش چسبندگی و اصطکاک تایرها با جاده می‌شود و کنترل خودرو را به شدت دشوار می‌سازد.

در سرعت‌های بالا، تاثیر هیدروپلنینگ به مراتب بیشتر و خطرناک‌تر است، زیرا راننده زمان واکنش کمتری برای بازگرداندن کنترل خودرو دارد. همچنین، نیروی گریز از مرکز در سرعت‌های بالا باعث می‌شود که خودرو سریع‌تر و با شدت بیشتری به یک سمت لغزش حرکت کند، که این امر خطر وقوع تصادفات را افزایش می‌دهد.

بنابراین، کاهش سرعت در شرایط جوی نامساعد و جاده‌های مرطوب می‌تواند به طور قابل توجهی از وقوع هیدروپلنینگ جلوگیری کند و ایمنی رانندگی را افزایش دهد.

︎عمق آب:

عمق آب عامل دیگر تشدید کننده هیدروپلنینگ است؛ اما تاثیر عمق آب بر هیدروپلنینگ چیست و تا چه میزان باعث تشدید آن میشود؟
عمق آب روی جاده نقش مهمی در افزایش خطر هیدروپلنینگ دارد. وقتی عمق آب بیشتر باشد، تایرهای خودرو مجبورند حجم بیشتری از آب را جابه‌جا کنند تا با سطح جاده تماس برقرار کنند.

در صورتی که عمق آب بیش از حد باشد، شیارهای تایر نمی‌توانند آب را به سرعت کافی تخلیه کنند و این مساله منجر به ایجاد لایه‌ای از آب بین تایر و جاده می‌شود. این لایه آب باعث کاهش چسبندگی و اصطکاک بین تایر و سطح جاده می‌شود و کنترل خودرو را به شدت مختل می‌کند.

با افزایش عمق آب، خطر از دست دادن کنترل خودرو بیشتر می‌شود، زیرا تایرها به طور کامل از سطح جاده جدا می‌شوند و خودرو شروع به لغزش می‌کند. در این شرایط نیز ترمزگیری و فرمان‌پذیری خودرو به شدت کاهش می‌یابد و می‌تواند منجر به تصادفات خطرناک شود.

بنابراین، رانندگان باید در مواجهه با جاده‌های آب‌گرفته، سرعت خود را کاهش دهند و با احتیاط بیشتری رانندگی کنند تا از وقوع هیدروپلنینگ جلوگیری کنند.

︎وضعیت تایرها:

وضعیت تایرها تاثیر مستقیم و مهمی بر احتمال وقوع هیدروپلنینگ دارد. تایرهای سالم و با عمق شیار مناسب قادرند آب را به خوبی از زیر خود خارج کنند و تماس موثری با سطح جاده برقرار نمایند. با این حال، تایرهای فرسوده یا دارای شیارهای کم، توانایی کافی برای تخلیه آب را ندارند.

زمانی که تایرها صاف یا کم‌ عمق می‌شوند، آب بیشتری بین تایر و جاده باقی می‌ماند، که منجر به ایجاد لایه‌ای از آب و کاهش اصطکاک می‌شود.

این کاهش اصطکاک باعث می‌شود خودرو به راحتی کنترل خود را از دست بدهد و بر روی آب سر بخورد. علاوه بر این، فشار نادرست تایرها نیز می‌تواند کارایی آنها را در تخلیه آب کاهش دهد. بنابراین، نگهداری مناسب از تایرها، از جمله بررسی منظم عمق شیارها و حفظ فشار مناسب، برای جلوگیری از هیدروپلنینگ و افزایش ایمنی رانندگی ضروری است.

︎وضعیت سطح جاده:

جالب است بدانید که حتی شرایط جاده نیز میتواند در تشدید هیدروپلنینگ تاثیر گذار باشد اما چگونه؟ تاثیر وضعیت جاده بر هیدروپلنینگ چیست و چقدر میتواند این پدیده را تشدید کند؟
در پاسخ به این سوال باید اینگونه توضیح داد که سطح جاده تأثیر قابل توجهی بر وقوع هیدروپلنینگ دارد. جاده‌هایی که سطح آنها صاف و بدون شیارهای کافی هستند، قادر به تخلیه سریع و مؤثر آب از زیر تایرها نیستند. در چنین شرایطی، آب روی سطح جاده تجمع کرده و به راحتی بین تایر و جاده قرار می‌گیرد، که باعث کاهش چسبندگی و اصطکاک تایرها با سطح جاده می‌شود. همچنین، وجود چاله‌ها، ترک‌ها یا ناهمواری‌های سطح جاده می‌تواند به تجمع آب و افزایش احتمال هیدروپلنینگ کمک کند.

برعکس، جاده‌هایی که دارای شیارها و طراحی مناسب برای هدایت آب هستند، به تخلیه سریع آب کمک می‌کنند و از وقوع هیدروپلنینگ جلوگیری می‌کنند.

بنابراین، وضعیت و طراحی سطح جاده نیز، نقش مهمی در پیشگیری از هیدروپلنینگ و حفظ ایمنی رانندگی ایفا می‌کند.

روش های پیشگیری از وقوع هیدروپلنینگ چیست؟

برای پیشگیری از وقوع هیدروپلنینگ، رعایت چند روش کلیدی ضروری است. اولین و مهم‌ ترین اقدام، کاهش سرعت در شرایط جوی بارانی یا جاده‌های آب‌گرفته است، زیرا سرعت پایین‌تر به تایرها کمک می‌کند تا آب را بهتر از زیر خود تخلیه کنند.

دومین اقدام، حفظ وضعیت مناسب تایرها است؛ تایرها باید دارای عمق شیار کافی و فشار مناسب باشند تا قادر به هدایت و دفع آب از زیر خود باشند.

سومین اقدام، اجتناب از رانندگی در جاده‌هایی با تجمع زیاد آب و پرهیز از تغییرات ناگهانی در سرعت و جهت حرکت است. رعایت این اقدامات می‌تواند به طور قابل توجهی از وقوع هیدروپلنینگ جلوگیری کند و ایمنی رانندگی را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:
با نکات ایمنی قبل از سفر آشنا شوید

اقدامات ضروری در صورت وقوع هیدروپلنینگ چیست؟

اما مهم ترین قسمت این موضوع اینجاست! در صورت وقوع هیدروپلنینگ چه کنیم؟
چنانچه با پدیده هیدروپلنینگ روبرو شدید، جهت کاهش اتفاقات موارد زیر را به خاطر بسپارید و به آنها عمل کنید:

︎کنترل خودرو:

آرامش خود را حفظ کنید: حفظ آرامش به شما کمک می‌کند تا تصمیمات منطقی‌تری بگیرید و از اقدامات غیرضروری پرهیز کنید.

پای خود را از روی گاز بردارید: به آرامی فشار بر روی پدال گاز را کم کنید تا سرعت خودرو کاهش یابد، بدون اینکه به طور ناگهانی یا شدید عمل کنید.

از ترمزهای شدید پرهیز کنید: ترمز کردن ناگهانی ممکن است باعث افزایش لغزش و کنترل کمتر خودرو شود. به آرامی فشار بر روی پدال ترمز را افزایش دهید.

︎مدیریت فرمان:

به آرامی فرمان را هدایت کنید:از حرکات سریع و شدید با فرمان پرهیز کنید و به آرامی فرمان را به سمت مسیر مورد نظر بچرخانید تا خودرو به تدریج به مسیر صحیح برگردد.

︎اجتناب از حرکات ناگهانی:

از تغییرات ناگهانی در سرعت یا جهت حرکت پرهیز کنید: تغییرات سریع می‌تواند باعث افزایش لغزش و کنترل کمتر خودرو شود. حرکات خود را به آرامی و به تدریج انجام دهید.

︎بررسی وضعیت پس از هیدروپلنینگ:

بررسی وضعیت تایرها: پس از خروج از وضعیت هیدروپلنینگ، وضعیت تایرها را بررسی کنید تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز به تنظیم فشار تایرها بپردازید.

بررسی سطح جاده: توجه به وضعیت جاده پس از وقوع هیدروپلنینگ می‌تواند به شما کمک کند تا از تکرار این وضعیت جلوگیری کنید و با احتیاط بیشتری ادامه دهید.

︎توجه به شرایط جوی و جاده:

اطمینان از شرایط جوی: پس از بازگشت به حالت کنترل، توجه به شرایط جوی و وضعیت جاده بسیار مهم است. در شرایط بارانی و جاده‌های آب‌گرفته، با احتیاط بیشتری رانندگی کنید.

این اقدامات به شما کمک می‌کند تا در صورت وقوع هیدروپلنینگ، کنترل خودرو را به سرعت بازگردانید و خطر تصادف را کاهش دهید.

بهترین لاستیک ها برای شرایط جوی بارانی و مناسب برای جلوگیری از هیدروپلنینگ چیست؟

برای شرایط جوی بارانی و جلوگیری از هیدروپلنینگ، بهترین لاستیک‌ها ویژگی‌های زیر را دارند:

︎عمق و طراحی شیارها:

لاستیک‌هایی با شیارهای عمیق و طراحی شده به صورت خاص برای هدایت و تخلیه آب از زیر تایرها موثرتر عمل می‌کنند. شیارهای عمیق و گسترده به تخلیه سریع آب کمک کرده و از ایجاد لایه آب بین تایر و جاده جلوگیری می‌کنند.

 پروفیل و الگوی آج:

لاستیک‌هایی که الگوی آج آنها به گونه‌ای طراحی شده که آب را به سمت کناره‌های تایر هدایت کند، عملکرد بهتری در شرایط بارانی دارند. الگوهای آج تقویت‌شده و خاص برای شرایط مرطوب می‌توانند چسبندگی بیشتری فراهم کنند.

ترکیبات لاستیک:

لاستیک‌هایی که از ترکیبات لاستیکی ویژه برای بهبود چسبندگی در شرایط مرطوب استفاده می‌کنند، عملکرد بهتری در باران دارند. این ترکیبات می‌توانند در حفظ چسبندگی و کاهش خطر هیدروپلنینگ مؤثر باشند.

︎لاستیک‌های مخصوص باران و شرایط مرطوب:

برخی تولیدکنندگان لاستیک مدل‌هایی خاص برای باران و شرایط جوی مرطوب تولید می‌کنند که طراحی آنها به طور خاص برای بهبود عملکرد در این شرایط بهینه شده است.

لاستیک‌های تایرهای چهار فصل:

این لاستیک‌ها معمولاً دارای طراحی و ترکیب مناسب برای عملکرد خوب در شرایط مختلف جوی، از جمله باران، هستند و می‌توانند عملکرد بهتری در شرایط مرطوب ارائه دهند.

انتخاب لاستیک‌های با کیفیت و مناسب برای شرایط جوی بارانی و مرطوب می‌تواند به میزان زیادی از خطر هیدروپلنینگ بکاهد و ایمنی رانندگی را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید:
تفاوت لاستیک چهار فصل، زمستانه و تابستانه

جمع بندی:

در مقاله هیدروپلنینگ چیست دانستیم که هیدروپلنینگ هنگامی رخ می‌دهد که لایه‌ای از آب بین تایرهای خودرو و سطح جاده ایجاد می‌شود و باعث کاهش چسبندگی تایرها می‌شود، که کنترل خودرو را دشوار می‌کند. عوامل کلیدی مؤثر در این پدیده شامل سرعت بالا، عمق آب و وضعیت تایرها هستند.

برای پیشگیری از اتفاق هیدروپلنینگ، کاهش سرعت در شرایط مرطوب، حفظ وضعیت مناسب تایرها و اجتناب از حرکات ناگهانی ضروری است. در صورت وقوع هیدروپلنینگ، آرامش، کاهش سرعت به تدریج و اجتناب از ترمزهای شدید به بازیابی کنترل کمک می‌کند.