لاستیک‌های خودرو یکی از مهم ترین اجزای مهم وسیله نقلیه به شمار میروند که نقش حیاتی در عملکرد و ایمنی خودرو دارند. این قطعات با سطح جاده در تماس مستقیم بوده و به‌طور مداوم تحت تاثیر فشار، اصطکاک و شرایط محیطی قرار می‌گیرند.
لاستیک‌ها نه تنها بر راحتی رانندگی تاثیر می‌گذارند، بلکه عملکرد و ایمنی خودرو را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. به همین دلیل، نگهداری صحیح و رعایت برخی اصول و توصیه‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی عمر مفید لاستیک‌ها را افزایش دهد و به صرفه‌جویی در هزینه‌های نگهداری و تعویض کمک کند.
در این مقاله از فراهانی لاستیک، به بررسی چندین روش و توصیه کاربردی برای افزایش عمر مفید لاستیک خودرو خواهیم پرداخت.
تنظیم باد مناسب لاستیک‌ها
یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر افزایش عمر مفید لاستیک خودرو، تنظیم باد مناسب آن‌ها است. باد کم یا زیاد در لاستیک‌ها می‌تواند باعث کاهش کارایی و افزایش فرسودگی لاستیک‌ها شود.
باد کم باعث می‌شود که سطح بیشتری از لاستیک با جاده در تماس باشد و این موضوع منجر به افزایش اصطکاک و در نتیجه فرسودگی سریع‌تر لاستیک‌ها می‌شود.
از طرفی، باد بیش از حد می‌تواند باعث نابرابری فشار بر سطح لاستیک شود و باعث سایش غیریکنواخت آن گردد.
برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود که به‌طور منظم فشار باد لاستیک‌ها را بررسی کرده و آن را با توجه به دستورالعمل‌های تولیدکننده خودرو تنظیم کنید.
بهترین زمان برای اندازه‌گیری فشار باد لاستیک‌ها زمانی است که خودرو چند ساعت در حالت سکون بوده و لاستیک‌ها سرد هستند. همچنین، در فصول مختلف سال به خصوص در تابستان و زمستان، بهتر است فشار باد لاستیک‌ها را بیشتر بررسی کنید، زیرا تغییرات دما می‌تواند بر فشار باد تاثیر بگذارد.
بنابراین، تنظیم فشار باد لاستیک، یکی از توصیه های مهم برای افزایش عمر مفید لاستیک خودرو، به حساب می آید. در رابطه با فشار باد مناسب تایرها میتوانید اطلاعات بیشتری را در مقالات زیر مطالعه کنید:
فشار باد لاستیک در تابستان و زمستان
پر باد بودن لاستیک مفید است یا مضر؟
︎ تنظیم زوایای چرخ‌ها
تراز بودن زوایای چرخ‌ها نیز یکی دیگر از توصیه های کاربردی برای افزایش عمر مفید لاستیک خودرو است. اگر چرخ‌های خودرو تراز نباشند، لاستیک‌ها به‌صورت نابرابر ساییده می‌شوند و این موضوع باعث کاهش عمر مفید آن‌ها می‌شود.
به طور مثال، اگر زاویه چرخ‌ها درست تنظیم نشده باشد، ممکن است یک سمت لاستیک بیشتر از سمت دیگر فرسوده شود. همچنین، عدم تراز بودن چرخ‌ها می‌تواند باعث کاهش کارایی فرمان و کاهش ایمنی خودرو شود.
توصیه می‌شود که پس از هر بار تعویض لاستیک‌ها یا پس از طی مسافتی مشخص، خودرو را به تعمیرگاه برده و زوایای چرخ‌ها را تنظیم کنید. همچنین، اگر احساس می‌کنید که خودرو هنگام حرکت به یک سمت کشیده می‌شود، باید به تراز بودن چرخ‌ها توجه کرده و آن را بررسی کنید. اطلاعات بیشتر را در مقاله علائم تنظیم نبودن زاویه چرخ ها مطالعه کنید.
︎جابجایی منظم لاستیک‌ها
یکی دیگر از روش‌های موثر برای افزایش عمر مفید لاستیک خودرو، جابجایی منظم لاستیک‌ها میان محورهای جلو و عقب است. دلیل این امر این است که لاستیک‌های جلو و عقب خودرو به‌طور نابرابر ساییده می‌شوند.
به‌خصوص در خودروهایی که دیفرانسیل جلو دارند، لاستیک‌های جلو بار بیشتری را تحمل می‌کنند و زودتر فرسوده می‌شوند. برای جلوگیری از سایش نابرابر و افزایش عمر مفید لاستیک‌ها، توصیه می‌شود که هر ۱۰،۰۰۰ تا ۱۵،۰۰۰ کیلومتر لاستیک‌های جلو و عقب را جابجا کنید.
این کار به توزیع یکنواخت سایش بین لاستیک‌ها کمک می‌کند و باعث می‌شود که هر چهار لاستیک به‌طور همزمان و یکنواخت فرسوده شوند. چگونگی و اطلاعات بیشتر برای این کار را در مقاله جابجایی لاستیک های عقب و جلوی خودرو مطالعه کنید.
︎جلوگیری از بار اضافی و حمل وزن غیرمجاز
بار اضافی و حمل وزن غیرمجاز یکی از عواملی است که می‌تواند به طور مستقیم باعث فرسودگی سریع لاستیک‌ها شود. لاستیک‌ها تا حد مشخصی از فشار و بار را می‌توانند تحمل کنند و اگر وزن خودرو بیش از حد باشد، این موضوع منجر به افزایش فشار بر لاستیک‌ها و در نتیجه کاهش عمر مفید آن‌ها خواهد شد.
همچنین، بار اضافی می‌تواند باعث تغییر شکل و تغییر فشار بر لاستیک‌ها شود که باعث سایش نامناسب و افزایش احتمال ترکیدگی لاستیک خواهد شد.
توصیه می‌شود که همیشه به شاخص تحمل بار لاستیک توجه کنید و از حمل بار اضافی و غیرمجاز خودداری کنید. همچنین، در مسافرت‌های طولانی یا در هنگام حمل بار سنگین، فشار باد لاستیک‌ها را با توجه به دستورالعمل‌های تولیدکننده خودرو تنظیم کنید.
︎ توجه به شرایط رانندگی
نحوه رانندگی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر کاهش و یا افزایش عمر مفید لاستیک خودرو است. شتاب‌گیری و ترمزهای ناگهانی، سرعت‌های بالا، و پیچ‌های تند می‌توانند فشار زیادی به لاستیک‌ها وارد کنند و باعث فرسودگی سریع‌تر آن‌ها شوند.
رانندگی با سرعت زیاد، به‌خصوص در جاده‌های ناصاف یا پر از سنگ‌ریزه، می‌تواند باعث سایش نامناسب لاستیک‌ها و کاهش عمر آن‌ها شود.
︎ استفاده از کاور لاستیک در زمان توقف‌های طولانی
اگر خودرو را برای مدت زمان طولانی، بخصوص در معرض آفتاب مستقیم پارک می‌کنید، از کاورهای مخصوص لاستیک استفاده کنید. این کار به جلوگیری از آسیب ناشی از تابش مستقیم نور خورشید و دمای بالا که باعث خشک شدن و ترک‌خوردگی لاستیک می‌شود، کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید:
نگهداری از لاستیک در تابستان
نگهداری از لاستیک در زمستان
︎نرم‌تر کردن رانندگی در پیچ‌ها
در هنگام رانندگی در پیچ‌ها، سعی کنید سرعت خودرو را کاهش دهید و از ترمزهای ناگهانی پرهیز کنید. رانندگی با سرعت زیاد در پیچ‌ها فشار زیادی بر روی لاستیک‌ها به‌خصوص لاستیک‌های جلو وارد می‌کند و می‌تواند منجر به سایش نامتقارن شود. توجه به نحوه رانندگی، از دیگر عوامل موثر بر افزایش عمر مفید لاستیک ماشین است.
︎ رانندگی در جاده‌های تمیز
اگرچه ممکن است همیشه ممکن نباشد، اما سعی کنید از جاده‌های پاک و بدون سنگ، شن و زباله عبور کنید. این مساله نیز بر افزایش عمر مفید لاستیک خودرو موثر است؛ چرا که ذرات کوچک و سنگ‌ها می‌توانند به آج لاستیک‌ها گیر کنند و به مرور زمان باعث آسیب به سطح لاستیک یا حتی ایجاد سوراخ‌های کوچک شوند.
استفاده از لاستیک‌هایی با قابلیت مقاومت در برابر سوراخ شدن نیز در این شرایط مفید است.
بیشتر بخوانید:
لاستیک ران فلت و قابلیت عدم پنچر شدن آن
︎اجتناب از پارک کردن در نزدیکی مایعات شیمیایی
پارک کردن خودرو در مناطقی که ممکن است مایعات شیمیایی مانند روغن، سوخت یا سایر مواد خورنده روی سطح زمین وجود داشته باشد، به لاستیک‌ها آسیب می‌رساند. این مواد می‌توانند ترکیب لاستیک را تخریب کنند و منجر به ضعیف شدن آن شوند.
︎ سرویس دوره‌ای سیستم تعلیق خودرو
سیستم تعلیق خودرو به توزیع متوازن فشار بین لاستیک‌ها کمک می‌کند. اگر سیستم تعلیق خودرو دچار مشکل شود، فشار غیرمتوازن بر روی لاستیک‌ها وارد شده و سایش غیر یکنواخت به‌وجود می‌آید. بنابراین بررسی و سرویس دوره‌ای سیستم تعلیق می‌تواند به حفظ وضعیت مناسب لاستیک‌ها کمک کند.
︎ توجه به تغییرات دما در طول شبانه‌روز:
دمای محیط می‌تواند به طور مستقیم بر فشار باد لاستیک‌ها تأثیر بگذارد. برای مثال، در روزهای گرم، فشار باد داخل لاستیک‌ها افزایش پیدا می‌کند و در شب‌های سرد، فشار کاهش می‌یابد.
برای جلوگیری از تغییرات شدید فشار که می‌تواند به لاستیک آسیب برساند، توصیه می‌شود هر چند وقت یکبار فشار باد لاستیک‌ها را بررسی و تنظیم کنید.
︎تنظیم دوره‌ای نیروی کشش و ترمز (سیستم ABS و ESP)
در خودروهای مجهز به سیستم‌های الکترونیکی کنترل پایداری و سیستم ترمز ضد قفل (ABS)، این سیستم‌ها به صورت مداوم نیروهای وارد بر لاستیک‌ها را کنترل می‌کنند.
اما تنظیمات نادرست یا خرابی این سیستم‌ها می‌تواند به استفاده نامتناسب از لاستیک‌ها منجر شود. بنابراین، بهتر است سیستم‌های ABS و ESP را به طور دوره‌ای بررسی و تنظیم کنید.
︎انتخاب لاستیک مناسب بر اساس شرایط جاده و آب و هوا
استفاده از لاستیک مناسب با توجه به شرایط جاده و آب و هوا اهمیت زیادی دارد. برای مثال، در جاده‌های لغزنده یا زمستانی، استفاده از لاستیک‌های مخصوص زمستانی یا چهار فصل می‌تواند مانع سایش زودهنگام و افزایش عمر لاستیک‌ها شود.
در مناطق گرمسیر نیز بهتر است از لاستیک‌هایی استفاده کنید که برای مقاومت در برابر دمای بالا طراحی شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
لاستیک فصلی بهتر است یا لاستیک چهار فصل؟
راهنمای جامع خرید لاستیک تابستانی
راهنمای جامع خرید لاستیک زمستانی
︎کنترل سرعت در جاده‌های ناهموار:
کنترل سرعت در جاده های ناهموار، از دیگر توصیه های کلیدی جهت افزایش عمر مفید لاستیک است. در جاده‌های ناهموار یا دارای دست‌اندازها و چاله‌ها، بهتر است سرعت خودرو را کاهش دهید.
عبور با سرعت بالا از این نوع جاده‌ها می‌تواند فشار زیادی به لاستیک‌ها وارد کند و علاوه بر افزایش احتمال ترکیدن، سایش آن‌ها را نیز تسریع می‌کند.
︎تمیز کردن منظم لاستیک‌ها
گرد و غبار، گل و لای، و مواد شیمیایی که در جاده‌ها وجود دارند می‌توانند به مرور زمان به لاستیک‌ها آسیب برسانند. تمیز کردن منظم لاستیک‌ها با آب و صابون ساده می‌تواند از تجمع این مواد و اثرات مخرب آن‌ها جلوگیری کند.
استفاده از مواد مخصوص براق‌کننده لاستیک که از ترک‌خوردگی جلوگیری می‌کند نیز می‌تواند به حفظ سلامت لاستیک‌ها کمک کند.
︎استفاده از نیتروژن به جای هوای معمولی در لاستیک‌ها
یکی از راه‌های نوین برای افزایش عمر مفید لاستیک‌های خودرو، استفاده از نیتروژن به جای هوای معمولی برای پر کردن آن‌ها است. نیتروژن به دلیل پایداری بیشتر و تغییرات کمتر در فشار نسبت به هوا، می‌تواند سایش لاستیک را کاهش دهد و عمر مفید آن‌ها را افزایش دهد.
همچنین نیتروژن از فرسایش داخلی لاستیک جلوگیری می‌کند.
توجه به تاریخ انقضای لاستیک
در کنار تمام موارد توصیه شده، جهت افزایش عمر مفید لاستیک خودرو، توجه به تاریخ انقضای لاستیک نیز، ضروری است. لاستیک‌ها نیز مانند سایر محصولات دارای تاریخ انقضا هستند.
حتی اگر لاستیک‌ها به خوبی نگهداری شوند و کمترین میزان سایش را داشته باشند، بعد از چند سال به دلیل فرسایش طبیعی مواد، باید تعویض شوند. توجه به تاریخ تولید و انقضای لاستیک‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
نتیجه‌گیری
با رعایت توصیه‌ها و روش‌های مطرح شده در این مقاله، می‌توان به‌طور قابل توجهی سبب افزایش عمر مفید لاستیک خودرو شد و از هزینه‌های اضافی ناشی از تعویض زودهنگام آن‌ها جلوگیری کرد.
تنظیم باد مناسب، تراز بودن زوایای چرخ‌ها، تعویض منظم لاستیک‌ها و توجه به شرایط رانندگی از جمله مهم ترین عواملی هستند که می‌توانند تاثیر مستقیمی بر طول عمر لاستیک‌ها داشته باشند.
همچنین، انتخاب لاستیک مناسب و مراقبت منظم از آن‌ها، به بهبود عملکرد خودرو و افزایش ایمنی راننده و سرنشینان کمک خواهد کرد. با توجه به اهمیت لاستیک‌ها در ایمنی خودرو، بهتر است همواره به وضعیت و نگهداری آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشیم تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری شود.
با توجه به این توصیه‌ها می‌توان عمر مفید لاستیک‌ها را به طور چشمگیری افزایش داد و از هزینه‌های اضافی ناشی از تعویض زود هنگام آن‌ها جلوگیری کرد.