تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو

تیک آف چیست و چه تاثیری بر لاستیک خودرو دارد؟
واژه “تیک آف” در واقع به لحظه بلند شدن هواپیما از باند گفته میشود اما در دنیای خودروها نیز این واژه رواج پیدا کرده است و به معنی شتابگیری سریع از حالت سکون یا شروع حرکت ناگهانی و سریع یک خودرو است. این اصطلاح بیشتر در مسابقات اتومبیلرانی و همچنین بین علاقهمندان به خودروهای پرقدرت و اسپرت استفاده میشود. تیک آف خودرو نیازمند قدرت موتور بالا، کنترل خوب بر روی کلاچ (در خودروهای دندهای) و تسلط بر فرمان و گاز است تا بتوان خودرو را به سرعت به حرکت درآورد بدون اینکه کنترل آن از دست برود. البته تیک آف در خارج از محیط مسابقات نیز توسط برخی از رانندگان انجام میشود که معمولا برای جلب توجه است؛ هنگام تیک آف اتوموبیل دود و صدای زیادی از لاستیک بلند میشود که سبب جلب توجه زیادی میشود چرا که تیک آف همانطور که گفته شد نشان دهنده قدرت بالای موتور و همینطور مهارت راننده است.
تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو چیست؟
هر چند که تیک آف هیجان زیادی برای رانندگان علاقه مند به آن ایجاد میکند، اما در عین حال تاثیرات مخرب خود را بر لاستیک و خودرو به همراه خواهد داشت. تیک آف سریع یا شتابگیری ناگهانی با خودرو میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر لاستیکها داشته باشد. این تأثیرات شامل موارد زیر میشوند:
سایش بیش از حدلاستیک:
تیک آف سریع باعث ایجاد اصطکاک زیاد بین لاستیک و سطح جاده میشود که میتواند به سایش سریعتر و نابرابر لاستیکها منجر شود.
گرم شدن لاستیکها:
تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو علاوه بر سایش بیش از حد آن گرم شدن بیش از حد لاستیک ها نیز هست؛ شتابگیری ناگهانی باعث افزایش دمای لاستیکها میشود که ممکن است عمر لاستیک را کاهش دهد و احتمال ترکیدگی یا آسیب دیدن آنها را افزایش دهد.
ایجاد نقاط صاف روی لاستیک:
در صورت قفل شدن چرخها یا سر خوردن ناگهانی، ممکن است نقاط صاف (Flat Spots) روی لاستیکها ایجاد شود که میتواند تعادل خودرو را تحت تأثیر قرار دهد.
افزایش احتمال ترکیدگی:
فشار ناگهانی و زیاد به لاستیکها میتواند ریسک ترکیدگی آنها را افزایش دهد، بهویژه اگر لاستیکها در شرایط ایدهآل نباشند.
کاهش عمر مفید لاستیکها:
تمامی این عوامل در مجموع میتوانند به کاهش عمر مفید لاستیکها منجر شوند و نیاز به تعویض زودتر آنها را افزایش دهند.
بیشتر بخوانید:
دیگر اثرات تیک آف بر خودرو
تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو تنها اثر مخرب آن بر خودرو نیست و علاوه بر آن تیک آف میتواند اثرات مخرب دیگری نیز بر خودرو داشته باشد که در این باره میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آسیب به سیستم انتقال قدرت:
همانطور که گفتیم تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو تنها تاثیر مخرب این کار بر خودرو نیست؛ به طور مثال میتوان به این مورد نیز اشاره کرد که شتابگیری ناگهانی و مکرر میتواند به کلاچ، گیربکس و دیفرانسیل فشار زیادی وارد کند و منجر به خرابی زودرس این قطعات شود.
فرسودگی موتور:
تیک آف مکرر فشار زیادی بر موتور وارد میکند که میتواند باعث افزایش سایش و فرسودگی قطعات داخلی موتور شود. این موضوع میتواند به کاهش عمر مفید موتور و نیاز به تعمیرات اساسی منجر شود.
افزایش مصرف سوخت:
شتابگیری سریع یا همان تیک آف، معمولاً با مصرف سوخت بیشتری همراه است که میتواند هزینههای مربوط به خودرو از جمله هزینه سوخت را افزایش دهد.
آسیب به سیستم تعلیق:
تیک آف که با فشار زیاد و ناگهانی همراه است، میتواند به سیستم تعلیق خودرو نیز آسیب وارد کند و باعث فرسودگی و خرابی زودهنگام قطعاتی مانند فنرها، کمکفنرها و بوشها شود.
تاثیر منفی بر ترمزها:
تیک آف و سپس توقفهای ناگهانی میتواند باعث سایش سریعتر لنتها و دیسکهای ترمز شود و نیاز به تعویض زودتر آنها را افزایش دهد.
کاهش ایمنی:
تیک آف سریع میتواند کنترل خودرو را دشوارتر کند، بهخصوص در شرایط نامساعد جادهای؛ این موضوع میتواند ایمنی راننده و سرنشینان را به خطر بیاندازد.
چرا در هنگام تیک آف از لاستیک ها دود بلند میشود؟
دود بلند شدن از لاستیکها هنگام تیک آف خودرو به دلیل ایجاد اصطکاک شدید بین سطح لاستیک و جاده است. این اتفاق معمولاً در شرایط زیر رخ میدهد:
اصطکاک زیاد:
وقتی خودرو به سرعت و ناگهان شتاب میگیرد، اصطکاک زیادی بین لاستیکها و سطح جاده ایجاد میشود. این اصطکاک شدید باعث گرم شدن سریع سطح لاستیک میشود و در نتیجه آن از لاستیک دود بلند میشود.
گرما:
گرمای ایجاد شده به علت اصطکاک زیاد، منجر به سوختن مواد سطحی لاستیک میشود. این سوخته شدن باعث تولید دود میشود که به شکل سفید یا خاکستری از لاستیکها بیرون می زند.
سطح جاده:
در صورت وجود ذرات گرد و غبار یا روغن روی سطح جاده، اصطکاک شدید ممکن است این مواد را نیز بسوزاند و به تولید دود بیشتر کمک کند.
به طور کلی، تیک آف سریع باعث میشود لاستیکها نتوانند به سرعت، چرخش خود را با سرعت حرکت خودرو تطبیق دهند و در نتیجه، کشیده شدن لاستیک بر روی جاده و ایجاد اصطکاک زیاد، به تولید دود منجر میشود و همانطور که گفته شد این فرایند نه تنها به لاستیکها آسیب میزند بلکه ممکن است به دلیل حرارت بالا و فشار زیاد به دیگر بخشهای خودرو نیز آسیب برساند.

در هنگام تیک آف زدن چه اتفاقی در خودرو رخ میدهد؟
در هنگام تیک آف زدن خودرو، چندین اتفاق همزمان در بخشهای مختلف خودرو رخ میدهد که همگی به شتابگیری سریع از حالت سکون منجر میشوند. این مراحل شامل موارد زیر هستند:
افزایش گاز و سرعت موتور:
راننده پدال گاز را فشار میدهد تا توان و دور موتور افزایش یابد. این موضوع باعث میشود که موتور به حداکثر توان خود برسد و آمادگی لازم برای انتقال نیرو به چرخها را داشته باشد.
درگیری کلاچ (در خودروهای دندهای):
در خودروهای دندهای، راننده کلاچ را رها میکند تا دیسک کلاچ به طور کامل با صفحه فلایویل درگیر شود. این کار انتقال نیرو از موتور به گیربکس را ممکن میسازد.
انتقال نیرو به چرخها:
در خودروهای دنده اتوماتیک، سیستم انتقال قدرت به طور خودکار درگیر میشود. نیرو از موتور به گیربکس و سپس به دیفرانسیل و شفتهای انتقال نیرو منتقل میشود تا به چرخها برسد.
ایجاد اصطکاک و شتابگیری:
هنگامی که چرخها شروع به چرخش میکنند، اصطکاک بین لاستیکها و سطح جاده ایجاد میشود. اگر این اصطکاک به اندازه کافی بالا باشد، خودرو به جلو شتاب میگیرد. در صورت تیک آف سریع و ناگهانی، اصطکاک زیاد میتواند باعث لغزش چرخها و ایجاد دود شود.
واکنش سیستمهای کنترل خودرو:
در خودروهای مدرن، سیستمهای کنترل پایداری (ESP) و ترکشن کنترل (TCS) وارد عمل میشوند تا از لغزش چرخها جلوگیری کرده و حداکثر چسبندگی را فراهم کنند. این سیستمها میتوانند با کاهش موقت توان موتور، کنترل خودرو را حفظ کنند.
ایجاد نیروهای دینامیکی:
شتابگیری ناگهانی باعث ایجاد نیروهای دینامیکی در خودرو میشود. این نیروها میتوانند به بخشهای مختلف خودرو مانند سیستم تعلیق، شاسی و لاستیکها فشار وارد کنند. خودرو به جلو متمایل میشود و وزن بیشتری به چرخهای عقب منتقل میشود.
افزایش سرعت:
با ادامه شتابگیری، سرعت خودرو افزایش مییابد و خودرو از حالت سکون به حرکت در میآید. در این مرحله، راننده ممکن است دنده را تعویض کند (در خودروهای دندهای) یا گیربکس به طور خودکار دنده را تعویض کند (در خودروهای دنده اتوماتیک) تا شتابگیری بهینه حفظ شود.
در مجموع، تیک آف یک فرآیند پیچیده است که نیازمند هماهنگی دقیق بین قسمتهای مختلف خودرو و مهارت راننده است تا به شتابگیری سریع و کنترلشده منجر شود.
چه خودروهایی توان انجام تیک آف زدن را دارند؟
تیک آف زدن در خودروهای قدیمی تقریبا غیرممکن است مگر اینکه قدرت موتور آنها ارتقا یافته باشد؛ اما تقریبا در همه خودروهای امروزی که قدرت موتور بیشتری دارند امکان تیک آف زدن وجود دارد؛ البته تیک آف زدن به نوع جعبه دنده هم مرتبط است؛ همچنین خودروهای دیفرانسیل عقب و موتور جلو، تیک آف بهتری را برای راننده خودرو فراهم میکنند. به طور کلی خودروهایی برای تیک آف زدن مناسب تر هستند که ویژگی های زیر را دارا باشند:
- ︎موتور قدرتمند
- ︎ سیستم انتقال قدرت کارآمد
- ︎ سیستم تعلیق و شاسی محکم
- ︎ترکشن کنترل و کنترل پایداری
- ︎ لاستیکهای باکیفیت
نمونه ای از بهترین خودروهایی که توانایی انجام تیک آف را دارند:
خودروهای اسپرت و سوپراسپرت:
– فراری 488
– لامبورگینی اونتادور
– پورشه 911 توربو S
– مکلارن 720S
– نیسان GT-R
خودروهای عضلانی (Muscle Cars):
– دوج چلنجر SRT Hellcat
– فورد موستانگ GT
– شورولت کامارو ZL1
خودروهای الکتریکی با عملکرد بالا:
– تسلا مدل S Plaid
– پورشه تایکان توربو S
– ریماک نورا
خودروهایسدان:
– مرسدس-بنز AMG E63 S
– آئودی RS7
جمع بندی مطلب:
با توجه به مطالب مطرح شده، تاثیر تیک آف بر لاستیک خودرو تنها یکی از اثرات مخرب این کار است و در مجموع، هرچند تیک آف ممکن است برای رانندگان علاقه مند به این کار لذت بخش باشد، اما اثرات منفی آن بر خودرو میتواند هزینههای تعمیر و نگهداری را به طور قابل توجهی افزایش دهد و عمر مفید خودرو را کاهش دهد.