لاستیک خودرو یکی از اجزای حیاتی هر وسیله نقلیه‌ای است که نقش مهمی در ایمنی و عملکرد خودرو ایفا می‌کند. این قطعه نه تنها به پایداری و کنترل خودرو کمک می‌کند، بلکه تأثیر بسزایی بر مصرف سوخت و راحتی رانندگی نیز دارد.
یکی از چالش‌هایی که امروزه در حوزه لاستیک خودرو وجود دارد، استفاده از لاستیک دست دوم و کهنه است. در حالی که بسیاری افراد به دلیل قیمت پایین‌تر به سمت این لاستیک‌ها گرایش پیدا می‌کنند، اما باید به خوبی از خطرات و عواقب استفاده از این نوع لاستیک‌ها آگاه باشند.
در این مقاله از فراهانی لاستیک، به طور جامع و کاربردی به بررسی دلایل خطرناک بودن استفاده از لاستیک دست دوم و کهنه خواهیم پرداخت. همچنین به بررسی تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی که استفاده از این نوع لاستیک‌ها می‌تواند بر ایمنی و عملکرد خودرو و حتی محیط زیست داشته باشد، می‌پردازیم.
کاهش عملکرد و ایمنی خودرو
اولین و شاید مهم ترین دلیلی که باعث می‌شود استفاده از لاستیک دست دوم و کهنه خطرناک باشد، کاهش عملکرد و ایمنی خودرو است. لاستیک‌های کهنه به دلیل فرسودگی و استفاده طولانی مدت، خواص فیزیکی و مکانیکی خود را از دست داده‌اند.
این لاستیک‌ها معمولاً دچار ترک، ساییدگی و پارگی هستند که می‌تواند در شرایط جاده‌ای خطرناک به ویژه در سرعت‌های بالا، منجر به ترکیدن لاستیک و از دست دادن کنترل خودرو شود.
کاهش چسبندگی به سطح جاده
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لاستیک نو، چسبندگی مناسب به سطح جاده است. این ویژگی به خصوص در مواقعی مانند ترمز کردن، حرکت در جاده‌های مرطوب یا لغزنده و کنترل خودرو در پیچ‌ها اهمیت دارد. لاستیک‌های کهنه و بازیافتی به دلیل فرسایش سطحی و کاهش عمق آج‌ها، توانایی خود در ایجاد چسبندگی لازم به سطح جاده را از دست می‌دهند.
این امر به ویژه در روزهای بارانی می‌تواند بسیار خطرناک باشد و منجر به لغزش خودرو و تصادف شود.
افزایش خطر ترکیدن لاستیک
لاستیک‌های کهنه به دلیل استفاده مکرر و مواجهه با شرایط مختلف جوی و جاده‌ای، معمولاً ترک‌هایی را در ساختار خود تجربه می‌کنند. این ترک‌ها ممکن است در ابتدا به چشم نیایند، اما در شرایط فشار و حرارت بالا، احتمال ترکیدن لاستیک به شدت افزایش می‌یابد. ترکیدن لاستیک در سرعت‌های بالا می‌تواند منجر به حوادث جدی و حتی مرگبار شود که یکی از عواقب استفاده از لاستیک دست دوم به حساب می آید.
بیشتر بخوانید:
دلایل ترکیدن لاستیک در حین رانندگی
افزایش مصرف سوخت
لاستیک‌های کهنه و بازیافتی به دلیل افت کیفیت و کاهش کارایی، می‌توانند تأثیرات مستقیم بر مصرف سوخت خودرو داشته باشند. این لاستیک‌ها معمولاً مقاومت غلتشی بیشتری دارند، به این معنا که برای حرکت خودرو انرژی بیشتری نیاز است.
نتیجه این امر، افزایش مقاومت غلتشی، افزایش مصرف سوخت و هزینه‌های مربوط به آن است. بنابراین، یکی دیگر از عواقب استفاده از لاستیک دست دوم، افزایش مصرف سوخت خودرو خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
تاثیر لاستیک بر میزان مصرف سوخت خودرو
افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات
استفاده از لاستیک دست دوم و کهنه، نه تنها منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود، بلکه می‌تواند هزینه‌های نگهداری و تعمیرات خودرو را نیز افزایش دهد.
این لاستیک‌ها به دلیل عملکرد نامطلوب می‌توانند فشار بیشتری به سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو وارد کنند که به مرور زمان نیاز به تعمیر و تعویض قطعات مختلف خودرو را افزایش می‌دهد.
تأثیرات زیست محیطی
یکی دیگر از جنبه‌های مهم استفاده از لاستیک دست دوم ، تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها است. در حالی که بازیافت لاستیک‌ها به منظور کاهش زباله‌های محیطی یک امر مثبت است، اما استفاده مجدد از لاستیک‌های کهنه در خودروهای روزمره می‌تواند اثرات منفی بر محیط زیست داشته باشد.
آلاینده‌های شیمیایی
لاستیک‌های کهنه به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گرما و مواد شیمیایی مختلف، مواد شیمیایی مضر را به محیط آزاد می‌کنند. این مواد می‌توانند به خاک و آب نفوذ کنند و اثرات منفی بر اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشند.
استفاده از این لاستیک‌ها می‌تواند باعث افزایش انتشار آلاینده‌های شیمیایی به محیط شود.
کاهش راحتی رانندگی
لاستیک‌های کهنه به دلیل افت کارایی و کاهش انعطاف‌پذیری، تأثیرات منفی بر راحتی رانندگی دارند. این لاستیک‌ها معمولاً صدای بیشتری تولید می‌کنند و انتقال ارتعاشات جاده به داخل خودرو بیشتر است. در نتیجه، استفاده از لاستیک کهنه ممکن است تجربه‌ای ناخوشایند و حتی خطرناک برای راننده و سرنشینان خودرو باشد.
کاهش جذب ضربات
یکی از ویژگی‌های مهم لاستیک‌های نو، توانایی جذب ضربات و ناهمواری‌های جاده است. لاستیک‌های کهنه به دلیل کاهش انعطاف‌پذیری و فرسایش مواد داخلی، توانایی خود در جذب ضربات و نوسانات جاده را از دست می‌دهند. این امر نیز، نه تنها منجر به کاهش راحتی رانندگی می‌شود، بلکه می‌تواند آسیب بیشتری به سایر بخش‌های خودرو وارد کند.
مشکلات قانونی و بیمه‌ای
در برخی کشورها، استفاده از لاستیک دست دوم و کهنه، به دلایل ایمنی غیرقانونی است. رانندگانی که از این نوع لاستیک‌ها استفاده می‌کنند ممکن است با مشکلات قانونی مواجه شوند و حتی در صورت بروز حادثه، پوشش بیمه‌ای آن‌ها کاهش یابد یا لغو شود. این مسئله می‌تواند هزینه‌های مالی و حقوقی زیادی را برای رانندگان به همراه داشته باشد.
تأثیر بر کنترل خودرو در شرایط آب و هوایی مختلف
یکی از مشکلات اصلی لاستیک‌های کهنه، کاهش توانایی آن‌ها در مدیریت شرایط آب و هوایی مختلف است. در شرایط برفی، بارانی یا جاده‌های یخی، لاستیک‌های خودرو نیاز به چسبندگی بیشتری به سطح جاده دارند. لاستیک‌های نو با طراحی آج‌های خاص، آب و برف را از زیر لاستیک خارج می‌کنند تا اصطکاک بیشتری با جاده ایجاد کنند.
اما در لاستیک‌های کهنه، عمق آج‌ها به شدت کاهش یافته است و این توانایی از بین رفته است. این موضوع می‌تواند در هنگام رانندگی در جاده‌های لغزنده بسیار خطرناک باشد و حتی منجر به تصادف شود.
رانندگی در باران و خطر هیدروپلنینگ
هیدروپلنینگ زمانی رخ می‌دهد که آب بین سطح جاده و لاستیک قرار گرفته و باعث از دست دادن تماس لاستیک با جاده می‌شود. این پدیده به‌خصوص در سرعت‌های بالا بسیار خطرناک است.
لاستیک‌های کهنه به دلیل عمق کم آج‌ها توانایی مدیریت آب را از دست داده و باعث افزایش احتمال هیدروپلنینگ می‌شوند. لاستیک‌های نو، با آج‌های عمیق‌تر و طراحی‌های مناسب، آب را به طرفین منحرف کرده و تماس لاستیک با جاده را حفظ می‌کنند.
بیشتر بخوانید
هیدروپلنینگ چیست ؟
لاستیک جهت دار چیست؟
رانندگی در جاده‌های یخی
در جاده‌های یخی، لاستیک‌ها نیاز به حداکثر چسبندگی دارند. لاستیک‌های کهنه نمی‌توانند چسبندگی لازم را برای رانندگی ایمن روی یخ فراهم کنند.
لاستیک‌های نو، به‌خصوص لاستیک‌های زمستانی، با طراحی ویژه آج‌ها و موادی که در دماهای پایین عملکرد بهتری دارند، چسبندگی بهتری فراهم می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
لاستیک یخ شکن چیست؟
لاستیک فصلی بهتر است یا لاستیک چهار فصل؟
اهمیت بررسی منظم لاستیک‌ها
حتی اگر از لاستیک‌های نو استفاده می‌کنید، بررسی منظم وضعیت آن‌ها امری حیاتی است. این بررسی شامل توجه به عمق آج‌ها، وجود ترک‌ها یا پارگی‌ها و بررسی فشار هوا در لاستیک‌ها است.
این کار می‌تواند طول عمر لاستیک را افزایش دهد و از بروز مشکلات ناگهانی در جاده جلوگیری کند.
تکنولوژی‌های جدید در تولید لاستیک
در دهه‌های اخیر، تکنولوژی‌های جدیدی در تولید لاستیک به کار گرفته شده است که باعث بهبود عملکرد و افزایش ایمنی شده است.
برای مثال، برخی از لاستیک‌ها دارای نشانگرهایی هستند که وقتی آج‌ها به حداقل عمق ایمن رسیدند، راننده را از نیاز به تعویض لاستیک مطلع می‌کنند.
همچنین، مواد جدیدی در تولید لاستیک به کار رفته‌اند که به افزایش مقاومت لاستیک‌ها در برابر ساییدگی و ترکیدن کمک می‌کنند.
جمع بندی مطلب:
استفاده از لاستیک دست دوم کهنه و بازیافتی به دلیل کاهش ایمنی، افزایش مصرف سوخت، تأثیرات زیست محیطی و کاهش راحتی رانندگی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
در حالی که هزینه اولیه خرید لاستیک‌های کهنه ممکن است کمتر باشد، اما هزینه‌های بلندمدت مرتبط با مصرف سوخت، تعمیرات و حتی مشکلات قانونی و بیمه‌ای می‌تواند بسیار بیشتر از آنچه انتظار می‌رود، باشد. به همین دلیل، بهترین راهکار برای حفظ ایمنی و کارایی خودرو، استفاده از لاستیک‌های نو و با کیفیت است.
با در نظر گرفتن تمامی موارد ذکر شده، استفاده از لاستیک دست دوم می‌تواند با خطرات جدی برای ایمنی فردی، اقتصادی و حتی اجتماعی همراه باشد.
از سوی دیگر، تکنولوژی‌های جدید در تولید لاستیک باعث بهبود کارایی و افزایش ایمنی شده‌اند، بنابراین خرید لاستیک‌های با کیفیت و به روز می‌تواند انتخابی هوشمندانه‌تر برای سلامت شما و دیگران باشد.